Karakoyunlu Devleti

Karakoyunlu, Başkenti Erciş olan bu Türk devleti Erbil ile Nahçıvan arasındaki bölgeye (Erciş, Erzurum, Musul) 1380-1469 yılları arasında egemen olmuş bir Türk devletidir.

Kösedağ Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya hakim olmaya başlayan İlhanlıların etkisinin azalmaya başladığı dönemlerde Bayram Hoca Celayirîler’e bağlı kalarak yöresel yönetimini kurmuştu. Başkenti Erciş olan devlet yükselişe üçüncü hükümdarı Kara Yusuf döneminde geçti. Kara Yusuf 1400’de Celayirîler ile birlikte Timur İmparatorluğu tarafından yenilgiye uğrayarak Mısır’a Memlûklara sığınmıştı. Ancak Timur’un ölümünden sonra 1404’de Timur İmparatorluğundan Tebriz’i geri almış ve Celayirîleri de yıkmıştı. 1420’de Timur İmparatorluğunun Şah Ruh tarafından yenilmişti. Şah Ruh döndükten sonra İskender Bey tekrar güçlenmişti ve Akkoyunlulardan Kara Osman’ı yenerek Doğu Anadolu’nun hakimiyetini elde etmişti. Fakat Şah Ruh’un ikinci seferinin sonucu tahttan indirilmişti. Yerine Şah Ruh’a sadık olan Cihan Şah getirilmiş ve Cihan Şah Tebriz valiliğine tayin edilmişti.

1447’de Şah Ruh ölüp 1449’da Uluğ Bey suikast sonucu öldürülünce Timur İmparatorluğunda kargaşa yaşanmıştı. Cihan Şah bu durumundan istifade ederek isyan etmişti. 1458’da Horasan bölgesinin kapısına dayanmış ve Herat’ı işgal etmişti.

Devlet bir başka Türkmen devleti olan Akkoyunlular tarafından 1467 yılında yıkılmıştır. Van’daki Ulu Cami, İsfahan’daki Cuma Camisi ve Tebriz’de Gök Mescid ile medresesi Karakoyunluların dini mimarisinin örnekleridir.