Elegeş Anıtı
Kürtlerin bir Türk oymağı olduğu iddiasının kaynağı, Yenisey yakınlarındaki “Elegeş Dikili Taşı” üzerindeki kayıtlardır. (Yıl 720 )
Elegeş Anıtı, Orta Asya ‘da Kürt oymağı (aşireti, kabilesi) hanı Alp Urungu’nun Orhun Alfabesi ve Türkçe olarak yazılmış Mezar Taşı ‘dır Aşağıdaki resimler bu anıtı, yazıları ve tercümelerini ihtiva eder.
Esas kaynak metindeki 8. satıra dikkat!. “KÜRT ALP ER URUNGU” !..
Bu konun gerçeği ve aslı aşağıdaki gibidir.
Elegeş Yazıtı;
Birçok Türk; Kürtlerin Orta Asya çıkışlı olduğunu sözde bir belge ile ispat etmeye çalışır. Bu belgeleri ise Elegeş Yazıtlarıdır ve yazıttaki bir kelimenin ‘kürt’ olarak geçtiği ve dolayısı ile Kürtlerin Türk boyu oldukları iddia edilir.
Bizi kızdıran budur. Şimdi konuyu mantıklı ve bilimsel ele alalım:
Yazıtın metninde Kürt kelimesinin geçtiği iddia edilen harfler grubu şudur:
kÖrtlKN
Hüseyin Namık Orkun 1940 yılında Elegest yazıtını Türkiye’de yayımlamıştır (Eski Türk Yazıtları. İstanbul, 1940, c. 3, s. 179-185). Orkun, metinde geçen bu harfler grubunu ‘kürt el kan’ diye okumuş ve “Kürt elinin hanı” diye tercüme etmiştir.
Elegest yazıtı, en son olarak 1995’te Talat Tekin tarafından yeniden yayımlanmıştır (Türk Dilleri Araştırmaları, c. 5, 1995, s. 19-32). Tekin, aynı ibareyi ‘körtle kan’ olarak okumuş ve “körtle han” diye tercüme etmiştir.
‘Körtle’ ‘guzel’ demektir.
Göktürk yazı sisteminde çoğu sessizlerin kalın ve ince olmak üzere iki işareti vardır. Ünlüler yönünden Göktürk alfabesi fakirdir ve Türkçede ki 8 sesli karşılığında yalnızca
4 işaret vardır. Ayrıca, sesliler özellikle ortada çok zaman yazılmazlar. a/e sesini karşılayan işaret kelime başında genellikle yazılmaz. Sonda ise, birleşik yazımlar dışında bütün sesler yazılır.
kÖrtlKN şeklinde yazı çevrimi yapılan harfler grubunda iki kelime bulunduğu açıktır. Söz konusu kelimede son iki harf kalındır. Önceki harflerin tümü ise incedir. Bir kelime hem ince, hem de kalın olamayacağı için bu harfler grubunda iki kelime olduğu kesindir. Sondaki kalın olan kelime üzerinde tereddüt yoktur. Bu kelime ‘kan’ , yani bizim lehçemizdeki ‘han’ sözüdür. Sorun birinci kelimededir.
Birinci kelime için şu alternatif okumalar mümkündür: kört(e)l, kört(ü)l, kör(e)t(e)l, kör(e)tl(e), körtl(e), kürt(e)l, kürt(ü)l, kür(e)t(e)l, kür(e)tl(e), kürtl(e)…
Seçeneklerde bulunan parantez içindeki ünlüler yazıtta harfle yazılmamıştır. Göktürk alfabesinde ö ve ü sesleri aynı işaretle yazılır.
Yenisey Yazıtlarının söz konusu satırı hakkında başlıca üç farklı fikir var:
1. “Men Körtül Kan Alp Urungu” (Ben kuvvetli Kağan Alp Urungu): Bu fikri destekleyenlerin başında Erk Yurtsever gelmektedir. Kendisi Orkun ve Yenisey (Elegeş) Yazıtlarını bizzat yerinde inceleyerek bu sonuca varmış bir Türkiyatçı ve Türkçüdür.
2. “Men Kört İl Kan Alp Urungu” (Ben Kürt Kağanı Alp Urungu): Bu fikri de Prof. Dr. Hüseyin Namık Orkun ortaya atmıştır. Orkun’un bu fikri “resmi tez” adına ortaya atmış olmalı.
3. “Men körtle Kan Alp Urungu” (Ben Güzel Kağan Alp Urungu): Bu fikir de Prof. Dr. Talat Tekin’e ait. Hatta Tekin biraz daha ileri giderek bu yazıtları “Körtle Kan Yazıtları” olarak adlandırır.
Seçenekler çok olmasına rağmen, bunlardan yalnızca birisi doğrudur. Peki doğru olanı nasıl tespit ederiz? Bunun yolu şudur: O metnin bulunduğu lehçe (burada söz konusu olan Göktürkçedir) incelenir, doğru olduğu varsayılan kelime başka metinlerde de geçmelidir. Kelime, sadece o lehçede değil, onun devamı olan lehçelerde de tespit edilebilmelidir. Ayrıca doğru olan kelimenin bir etimolojisi ve çözülebilir bir yapısı olmalıdır.
Ana hareket noktası budur. Bu çok hassastır ve daha da ayrıntıları vardır. Ama, burada daha fazla detay vermeye gerek yoktur.
Bu seçenekler arasında yalnızca körtle biçimi doğrudur. Çünkü, yalnızca bu kelime hem Göktürkçede, hem de Uygurcada geçmektedir. Kelime Uygurcanın çok yaygın bir kelimesidir ve “güzel” anlamına gelmektedir.
Öteki kelimeler Elegest yazıtının bağlı olduğu Göktürkçede ve onun devamı olan Uygurcada geçmemektedir. Sonuç olarak, Talat Tekin’in okuyuşu, yani ‘körtle kan’ şekli doğrudur.
(Baskın Oran: Böylece, Orta Asya Türkleri de Kürt, tövbe tövbe, Kürtler Orta Asya Türkü oluyorlar. Ben bu konuyu yıllar önce emekli profesör Talat Tekin hocaya sormuştum, gülmüştü: “O öyle okunmaz ki, yanlış okumuşlar, ben bunu Türk Dilleri Araştırmaları dergisinde “Elegest (Körtle Han) Yazıtı” adıyla yayınladım (cilt 5, 1995, s.19-32), doğru okunuşu Men Körtle Han Alp Urungu’dur; Körtle ‘güzel’ demektir, ikinci Elegest yazıtında da geçer” dedi.) Ayrıca bu kelime; hiç sözü edilmeyen ikinci Elegeş Yazıtında da “güzel” anlamında kullanılmıştı.
Meselenin ideolojik boyutu:
Elegeş Yazıtları konusunda saptırılmış bilgilerle Kürtleri Türk olarak tanıtan Tahir Türkkan’ın itirafı: ” (…) amacımız Kürtlere bir paye vermek değil, Türklük içinde kaynaştırmak!. ”
Sonuç:
Kürtlerin dil, tarih veya soy olarak Türklerle hiçbir ilgisi yoktur. Kürtler Türklükten uzaklaşmış bir Türk boyu da değildir.
_____________________________________________________________________________________________
canım kardeşim söyler misin o zaman kürt soyu nerden geldi göktürk kitabelerinden yüzyıllar önce bile türk tarihi bilinirken neden kürtlere ait bir bilgi yok ortalıkta…kürtler hangi devletleri kurdu,hangi tarihte ve nasıl? kurucusu kim ? neler yaptılar? tarihteki önemli olayları ne? ne zaman sona erdi ve kim tarafından yıkıldı? kürdistan bir projedir biz bir olduğumuz zaman bişey yapamaz emperyalistler ama ayırırlarsa kürtte sömürülür türkte.batı tarafından atlantik okyonosundan blok şeklinde kesintisizce hintdistana uzanan ari ırk ailesi yaratma doktoriniyle bulgar,rum,ermenileri kışkırtıp osmanlıyı parcalayanlar şimdi türkiyeyi yıkmak için kürtleri sözde ari ırkın bir üyesi göstermeye çalışarak ve alarak ,türklere karşı siyasi bir düşmanlık besleten batı kuklası ermeni dönmelerinin yönetdiği pkk yı yaratmışlardır. kürtlerin türklerin gur boylarından odugunu karduk lehcesi türkcelerini farscayla zenginleştırdikleri barizdir kürtlerin büyük kısmının7-8 yy larda bülgeye gelmeye başladığı bir bölümününde selcuklularla geldiği rifayet edilir.kürtler tarihte afganistandada var olmuştur..selcuklular türktü fakat türkcenin yanında farsca konusurlardı farsca devlet dili idi..kürt dili türkceyle -farsca karışmış bağımsız özgün bir dil halini almıştır kürtceyi kendi değerlerimiz görmeliyiz. kürtlerin dili farklı olması onların kökenin türk olmadığını ispatlamaz bence..mezepotamyanın gercek sakinleri asuri,keldani,nasturi ve süryanilerdir arami -semitik soydandırlar araplar ve yadhudilerle aynı soydandırlar indo aryan dildirler,şimdide azerilerle aramız a.çıldı 100 yıla kalmaz emperyalistler onlarada bulurlar bişeyler.